Wanneer de camera de steeg in gaat, ligt er een fiets op de smalle steeg en schijnt de winterzon op de elektrische dekens die bij elk huis te drogen hangen. De tvN-drama 'Antwoord 1988' plaatst ons precies in die steeg, midden in Ssangmun-dong. Net als het passeren van het perron 9¾ in 'Harry Potter', maken we een tijdreis van 2015 naar 1988. Maar in plaats van magie zijn het herinneringen en empathie die ons vervoeren.
De echte hoofdrolspeler van deze drama is eigenlijk niet een specifiek persoon, maar de tijd van 1988 en de steeggemeenschap zelf. Rondom het huis van Deok-seon, dat in het midden ligt, zijn er vijf gezinnen verbonden: de Seong-kyun, de Sun-woo, de Jeong-hwan, en de Dong-ryong. Net als de Central Perk-koffiebar in 'Friends', is deze steeg de hub waar alle verhalen beginnen en eindigen. Tussen hen in bewegen vijf vrienden als de wind. Deok-seon (Hyeri), Taek (Park Bo-gum), Jeong-hwan (Ryu Jun-yeol), Sun-woo (Go Kyung-pyo), en Dong-ryong (Lee Dong-hwi) zijn vijf jongens en meisjes, een mix van middelbare scholieren en Go-spelers, en vormen een verzameling van de gezichten van de gewone jeugd van die tijd.
Als je alleen naar het oppervlakkige verhaal van de afleveringen kijkt, lijkt het op een alledaagse drama. Ze falen in hun examens, ruilen hun lunchgerechten, riskeren hun leven voor radioverhalen, en brengen hun dagen door met het roosteren van zoete aardappelen boven een kolenkachel in de winter. Het lijkt alsof het dagelijkse leven, zoals in 'The Simpsons' of 'Modern Family', het enige verhaal is.
Maar 'Antwoord 1988' legt bovenop dat dagelijkse leven de enorme nationale gebeurtenis van de Olympische Spelen van 1988 en de lucht van de stad die zich voorbereidt op de Seoul Olympische Spelen. Wanneer de Olympische vlam door de stad gaat, rennen kinderen de steeg uit om te kijken, en elk huis voelt de snelheid van de verandering door de komst van kleurentelevisies. Als 'Forrest Gump' de hoofdpersoon in belangrijke momenten van de moderne Amerikaanse geschiedenis plaatst, reconstrueert 'Antwoord 1988' de turbulente periode van de moderne Koreaanse geschiedenis door de ogen van de mensen in de steeg.
Tegelijkertijd stapelen de economische moeilijkheden van de oudergeneratie, conflicten tussen broers en zussen, en de druk van de toelatingsexamens zich nog steeds op in de huizen. Het 1988 dat in geschiedenisboeken staat en het 1988 dat in de steeg is geleefd, co-existeren met verschillende temperaturen.
Vijf vrienden, vijf soorten jeugd
Deok-seon is de tweede in haar gezin en wordt altijd als een 'sandwich' behandeld. Net zoals Ron Weasley in 'Harry Potter' zei: "Ik ben de onzichtbare man tussen vijf broers", verliest Deok-seon ook haar aanwezigheid tussen haar oudere zus Bora en jongere zus No-eul. Maar tussen haar vrienden is ze de sfeermaker en in de steeg is ze de 'steegleider' die van de tweede verdieping schreeuwt en de hele buurt wakker maakt.
Jeong-hwan is stil en cynisch, maar hij is het type dat stilletjes in actie komt om voor zijn familie en vrienden te zorgen wanneer niemand kijkt. Hij is als Sam uit 'The Lord of the Rings'. Hij mopper misschien aan de buitenkant, maar is altijd daar op belangrijke momenten. Sun-woo is de verantwoordelijke oudste zoon en de grootste steun voor zijn moeder, terwijl Dong-ryong een buurtgenoot is die oprecht is in dans en mode. Het zou niet overdreven zijn om hem de mode-expert van de 1988 Ssangmun-dong versie van 'Queer Eye' te noemen.
Tussen hen in is de geniale Go-speler Taek, die onhandig is in de wereld, maar alles duidelijk ziet als hij voor het Go-bord zit. Als Sheldon Cooper uit 'The Big Bang Theory' een natuurkundegenie is, dan is Taek een Go-genie. Hij mist sociale vaardigheden, maar heeft zijn eigen puurheid en oprechtheid. Wanneer deze vijf samen in één kamer ramennoedels koken, de nacht doorbrengen in Taek's Go-internaat, en er een subtiele spanning is over iemands onbereikbare liefde, raakt de drama zowel de opwinding van de jeugd als de warmte van een familie drama aan.
De verhalen van de volwassenen in de steeg zijn ook een belangrijk aspect van deze drama. De vader van Deok-seon, de vader van Dong-ryong, de vader van Jeong-hwan, en de moeder van Sun-woo, de buren komen vrijelijk in elkaars huizen, net als Monica's huis in 'Friends', delen bijgerechten, lenen geld, en soms vechten ze over kinderen, maar lossen het snel op met een drankje.
Elke familie heeft zijn eigen wonden. Een kostwinner die het risico loopt om ontslagen te worden, een moeder die haar man vroeg heeft verloren en alleen haar zoon opvoedt, ouders die zich altijd schuldig voelen vanwege hun financiële situatie. Maar die wonden worden in de drama niet overdreven somber gepresenteerd zoals in een zware melodrama zoals 'Zo dichtbij'. Ze komen natuurlijk naar voren in een grap aan de eettafel, een zak fruit die op de markt is gekocht, of een scène waarin ze samen de sneeuw opruimen op een sneeuwachtige dag.
Voor de kijker lijkt het misschien alsof het zonder grote gebeurtenissen voortkabbelt, maar de kleine emotionele veranderingen en de nuances van de relaties van de personages stapelen zich in elke aflevering op. Het is een drama dat, net als de 'Before Sunrise' trilogie, meer zegt met gesprekken, blikken en stiltes dan met dramatische gebeurtenissen.
De drama volgt vaak het perspectief van één personage en herinnert zich het verleden, of toont met genegenheid de landschappen die nu zijn verdwenen. Handgeschreven brieven, mensen die in de rij staan voor een telefooncel, en het beeld van een heel gezin dat zich om een huistelefoon verzamelt en de hoorn vasthoudt, komen natuurlijk naar voren. Net zoals westerse sitcoms zoals 'We Are Who' herinneringen oproepen met de woorden: "Vroeger was het zo".
Maar deze beschrijving van het verleden blijft niet alleen bij de sentimentele gedachte 'die tijd was beter', maar toont ook de ongemakken en onzekerheden van die tijd. De hel van toelatingsexamens, patriarchale cultuur, dubbele standaarden voor vrouwen, en de schaduw van economische ongelijkheid zijn overal in de afleveringen aanwezig. Net zoals 'Mad Men' de pracht van de jaren 60 in Amerika toont, terwijl het ook eerlijk racisme en seksisme laat zien, doet 'Antwoord 1988' dat ook zonder het verleden onterecht te idealiseren.
Daarom komen de dagelijkse levens van de kinderen en ouders in de steeg soms scherp en pijnlijk over. Niemand's leven was perfect, maar het gevoel dat ze elkaar hielpen met hun tekortkomingen doordringt de hele drama. De boodschap "We waren niet perfect, maar we waren samen" wordt subtiel overgebracht.
Naarmate het verhaal vordert, breidt 'Antwoord 1988' zich uit van een eenvoudig coming-of-age verhaal naar een drama over tijd en herinnering. Vanaf de eerste aflevering verschijnen er af en toe momenten van iemand die volwassen is geworden, waardoor de kijker zich afvraagt met wie Park Deok-seon nu is getrouwd en hoe de mensen in Ssangmun-dong zijn verspreid. Net als de mysterieuze vraag "Wie is de moeder?" in 'How I Met Your Mother', grijpt het verhaal "Wie is de man?" de aandacht van de kijker.
Maar de echte kracht van deze drama ligt niet in de mysterie van 'Wie is de man?', maar in hoe delicaat het de tijd zelf laat zien die door dat proces is gegaan. Door talloze maaltijden, talloze ruzies en verzoeningen, en door de nachtelijke lucht van de steeg, ontvouwt zich het proces waarin de personages langzaam volwassen worden.
Ik zal het einde hier niet onthullen. Maar ik wil alleen zeggen dat de dikte van de tijd die de kijker samen met de mensen in de steeg heeft opgebouwd, hen in staat stelt om die beslissing op een natuurlijke manier in hun harten te begrijpen. Net zoals de schokkende wending in 'The Sixth Sense' te danken is aan de eerder gelegde hints, krijgt het einde van 'Antwoord 1988' overtuigingskracht dankzij de dichtheid van de relaties die gedurende 20 afleveringen zijn opgebouwd.
Moderne reconstructie van nostalgie... de ritme van lachen en huilen
Wat betreft de artistieke waarde is 'Antwoord 1988' een representatief voorbeeld van hoe Koreaanse drama's nostalgie modern kunnen herinterpreteren. De belangrijkste reden waarom deze drama geliefd is, is omdat het het verleden niet simpelweg idealiseert, maar de temperatuur, geur, ongemakken en warmte van die tijd tegelijkertijd omarmt.
Het jaar 1988 is een keerpunt waarin de Koreaanse samenleving een snelle verandering onderging, en de drama comprimeert de chaos en opwinding van die overgangsperiode in de kleine wereld van de steeg. De camera blijft vaak langer hangen bij de steeglandschappen, oude meubels in huizen, kolengasdetectoren, en voorwerpen zoals schooluniformen en trainingspakken dan bij de gezichten van de personages. De accumulatie van deze voorwerpen vormt de textuur van de tijd. Net zoals de camera in 'Amélie' een liefdevolle blik op kleine voorwerpen werpt, bevat 'Antwoord 1988' ook het gewicht van de tijd in elk object.
De regie en montage vangen het ritme van emoties subtiel. Lachen en huilen sijpelen niet overdreven in zoals in 'My Love from the Star', maar vermengen zich met gewone gesprekken en het geluid van het dagelijks leven. Het lijkt misschien alsof vrienden vandaag gewoon lachen en praten, maar met de laatste zin van de verteller worden we plotseling emotioneel. Net zoals de openingmontage van 'Up' in vier minuten een heel leven samenvat, sluit de laatste monoloog van 'Antwoord 1988' een aflevering in één zin samen.
Wat dit ritme ondersteunt, is de OST. De nummers die de populaire muziek van die tijd opnieuw hebben gearrangeerd, smelten natuurlijk samen met de scènes en prikkelen de herinneringen van de kijker. Voor de generatie die de jaren 80 en 90 heeft meegemaakt, worden persoonlijke herinneringen opgeroepen, terwijl het voor de latere generaties de 'jeugd van hun ouders' op een onbekende maar warme manier benadert. Net zoals de OST van 'Guardians of the Galaxy' generaties verbindt met popmuziek uit de jaren 70 en 80, verbindt de muziek van 'Antwoord 1988' ook emoties door de tijd heen.
De verhalen van elk personage zijn ook gelaagd. De verhalen van Deok-seon, Taek, Jeong-hwan, Sun-woo, en Dong-ryong bewegen tussen romantiek en vriendschap, terwijl ook de verhalen van de ouders van elk personage op een belangrijke manier worden behandeld. Vooral de verhalen van Sun-woo's moeder en de mannen in de steeg zijn van groot belang omdat ze de ouders, die vaak als bijrollen in Koreaanse drama's worden geconsumeerd, een echte verhaallijn geven.
In deze drama worden volwassenen niet alleen afgebeeld als personages die de liefde van hun kinderen belemmeren of aanmoedigen, zoals de mentoren in 'Kingsman', maar worden ze afgebeeld als de hoofdrolspelers van hun eigen levens. Hierdoor lijken de conflicten tussen generaties realistischer, en komen de gemeenschappelijke emotionele raakvlakken, zelfs tussen verschillende generaties, natuurlijk naar voren. Net zoals 'Gilmore Girls' de relatie tussen moeder en dochter gelijkwaardig afbeeldt, respecteert 'Antwoord 1988' ook ouders en kinderen als onafhankelijke individuen die hun eigen levens leiden.
Natuurlijk is 'Antwoord 1988' niet perfect. De hechte gemeenschap van de steeg is een landschap dat in de realiteit moeilijk te vinden is, wat voor sommige kijkers als een overmatige idealisering kan aanvoelen. Het kan een veel mooiere versie zijn dan de werkelijkheid, net als Londen in 'Notting Hill' of Parijs in 'Midnight in Paris'.
Bovendien, omdat de looptijd lang is en de alledaagse gebeurtenissen gedetailleerd worden beschreven, kunnen sommigen het als traag ervaren. Voor kijkers die elke aflevering schokkende wendingen en verrassingen verwachten, kan het frustrerend zijn. De zoektocht naar de man wordt in de tweede helft misschien iets te veel benadrukt, waardoor sommige verhaallijnen van personages in de schaduw komen te staan.
Desondanks blijft dit werk een populaire keuze voor herhalingen en terugkijken, omdat het de 'details van relaties' zo goed weet vast te leggen dat het de tekortkomingen compenseert. De kijker heeft niet het gevoel een volledig nieuw verhaal te zien, maar eerder dat ze de emoties die ze ergens al kenden opnieuw tegenkomen. Net zoals iemand zegt: "Ik ontmoette mijn kindertijd" na het zien van 'Spirited Away', zeggen ze na het zien van 'Antwoord 1988': "Ik ontmoette mijn steeg".
Vraagt: "Wat is belangrijker dan succes?"
Een ander opvallend punt is de manier waarop deze drama familie en jeugd behandelt. Terwijl veel drama's 'succes' en 'liefde' als het uiteindelijke doel van het verhaal beschouwen, zegt 'Antwoord 1988' dat samen eten, in de koude winter onder dezelfde deken slapen, en er voor elkaar zijn op de dag dat je faalt in een examen belangrijker is.
Met andere woorden, het is oké als de levens van de personages niet opvallen of bijzonder zijn. Dit komt als een grote troost voor kijkers die in de jaren 2010 leven, waar de intense concurrentie en het opbouwen van specificaties de norm zijn. In plaats van grootse successen, is het waarderen van het gewone leven zelf de kern deugd van deze drama. Terwijl 'Little Miss Sunshine' zegt: "Het is oké om niet de eerste te zijn", zegt 'Antwoord 1988': "Het is oké om niet speciaal te zijn".
Wanneer ik kijk naar de mensen in de steeg van Ssangmun-dong, denk ik ook na over of ik ooit in zo'n gemeenschap was, of dat ik in de toekomst zulke relaties kan opbouwen. Deze drama herstelt de warmte van een tijd waarin mensen niet terugschrokken om naar elkaars deur te lopen en op de bel te drukken, zonder te beweren dat "die tijd beter was". Het herstelt de gemeenschap van het platteland van Japan in de jaren 50, net zoals 'My Neighbor Totoro' dat doet.
Het is ook een goed werk voor degenen die vaak nadenken over de relatie tussen ouders en kinderen. Vanuit het perspectief van ouders kunnen de fouten en onmacht van de volwassenen in de steeg net zo gênant aanvoelen als Michael Scott in 'The Office', terwijl kinderen zich afvragen: "Is dat niet ons verhaal?" als ze de vertrouwde scènes zien.
In dat proces komen zowel de spijt van "Wat als we iets minder scherp naar elkaar waren geweest" als het begrip dat "We deden ons best" tegelijkertijd naar voren. Daarom is deze drama goed om alleen te kijken, maar het biedt een heel ander gevoel wanneer je het samen met je familie bekijkt. Net zoals het kijken naar 'Coco' met je familie de emotie versterkt, geeft 'Antwoord 1988' een grotere resonantie wanneer het over generaties heen samen wordt bekeken.
Tot slot wil ik 'Antwoord 1988' aanbevelen aan degenen die het gevoel hebben dat het leven te snel voorbijgaat en even willen pauzeren. In plaats van spectaculaire gebeurtenissen, laat het heel langzaam maar stevig zien dat kleine gesprekken en alledaagse gewoonten samen de landschappen van het leven vormen.
Wanneer je deze drama kijkt, overlappen de steeg van Ssangmun-dong en een hoek van mijn herinneringen op een gegeven moment. En ik denk stilletjes dat onze eigen 1988, onze eigen steeg, ooit zo weer zal 'antwoorden' in iemands hart.
Voor degenen die zo'n gevoel eens willen ervaren, is deze drama een lange brief die de moeite waard is om tijd in te steken. Net als de laatste scène van 'Before Sunset', willen we, zelfs als we zeggen: "Je gaat dat vliegtuig missen", graag bereid zijn om het vliegtuig te missen en in deze steeg te blijven. De steeg van Ssangmun-dong is zo'n plek. Een plek waar je, eenmaal binnen, niet gemakkelijk weer wilt vertrekken, warm, luidruchtig en ongemakkelijk, maar ook nostalgisch.
